Modern yaşamın ritmi, çoğu zaman bizden fazlasını ister: daha hızlı düşünmek, daha verimli olmak, her şeye yetişmek, güçlü kalmak… Tüm bunların ortasında ise görünmez ama oldukça etkili bir yol arkadaşı vardır: stres.

Stres, hayatın doğal bir parçasıdır. Belirsizlik, değişim ya da tehdit karşısında bedenimizin ve zihnimizin verdiği tepki olarak tanımlanabilir. Ancak stres yalnızca dış koşullarla ilgili değildir. Bazen en büyük baskıyı kendi içimizden, kendi beklentilerimizden, “yeterince iyi olmalıyım”, “kontrolü kaybetmemeliyim” gibi iç seslerden alırız. Bu sesler zamanla bedenimize yerleşir; uykusuzluk, baş ağrısı, dikkat dağınıklığı ya da duygusal taşkınlıklarla kendini belli eder.

Stresin kendisi kötü değildir. Aksine, bizi tehlikelere karşı hazırlayan, odaklanmamızı sağlayan, hedeflerimize ulaşmamızda kısa süreli motivasyon sunan bir sistemin parçasıdır. Ne var ki bu sistem sürekli tetikte kaldığında, yani stres kronikleştiğinde, beden ve zihin yorgun düşer.

Birçok kişi “Stresle nasıl başa çıkabilirim?”, “Kendimi neden bu kadar gergin hissediyorum?”, “Her şey yolunda ama içim daralıyor” gibi cümlelerle yardım aramaya başlar. Google’da “online psikolog”, “stres için psikolojik destek” ya da “kaygı nasıl geçer” gibi aramalar her geçen gün artıyor. Bu artış, bireylerin yaşadığı yükün görünmez olmadığını; tam tersine, dile gelmeye başladığını gösteriyor. Bu oldukça kıymetli bir adım.

Stresle baş etmenin yolu, onu bastırmak ya da yok saymak değil; onu tanımak, onunla ilişki kurmaktan geçer. Bazen bu, yalnızca gün içinde birkaç dakika durmak; bazen nefes alışverişimizi fark etmek ya da bizi zorlayan durumlara farklı bir gözle bakabilmek demektir. Stresi yönetmek, mükemmel olmakla değil, kırılganlıkla temas edebilmekle ilgilidir. Çünkü çoğu zaman kendimize en acımasız olduğumuz anlar, başkalarından en fazla takdir beklediğimiz zamanlardır.

Unutmamak gerekir ki stres, hayatla kurduğumuz ilişkinin bir yansımasıdır. Kendimize alan tanımayı, ihtiyaçlarımızı dile getirmeyi, dinlenmenin hakkımız olduğunu hatırlamayı öğrenmek; stresin içinde kaybolmamak için önemli adımlardır. Ve bazen bu süreci yalnız yürümek zorunda da değiliz. Destek istemek, zayıflık değil; aksine, kendine değer vermenin bir göstergesidir.

Zaman zaman hepimiz zorlanırız. Önemli olan bu zorlanmanın içinde kaybolmadan, küçük adımlarla da olsa kendimize yeniden yaklaşabilmektir. Stres geçmez belki hemen, ama onunla birlikte yaşamayı öğrenmek mümkündür.

Klinik Psikolog Ece İNCE